سازمان لیگ فوتبال در حالی که در سال‌های گذشته بحث تبلیغات محیطی را برعهده داشته اما حاضر نیست هیچ‌گونه شفاف‌سازی در این زمینه انجام دهد.

درحالی در آستانه آغاز هفته ششم لیگ برتر هستیم اما هنوز کشمکش‌ها بر سر مسائل اولیه برگزاری مسابقات ادامه دارد. از بحث تبلیغات محیطی گرفته تا دریافت حق پخش تلویزیونی که سازوکار مشخصی ندارند،‌ آن هم با وجود اینکه بیست و یکمین دوره لیگ حرفه‌ای فوتبال ایران در جریان است. از سوی دیگر این روز‌ها و با وجود گذشت 5 هفته هنوز حرف و حدیث‌ها پیرامون ورود تماشاگران به ورزشگاه‌ها زیاد است و در این حوزه نیز کار مشکل دارد و متولیان برگزاری مسابقات هنوز نتوانسته‌اند سازوکار‌های اولیه برای این اتفاق را فراهم کنند.

مشخصاً در بحث تبلیغات محیطی که به عنوان یکی از محور‌های اصلی درآمدزایی باشگاه‌ها در ایران مطرح می‌شود،‌ وضعیت به شدت مبهم و پیچیده شده است. باشگاه استقلال بعد از حضور مصطفی آجورلو طرحی را برای در اختیار گرفتن حق تبلیغات محیطی ارائه داد و موفق شد با همراهی برخی باشگاه‌ها و با این شرط که کارگزار این باشگاه تضامین لازم را ارائه دهد، تبلیغات محیطی را خودش اجرا کند. این شرایط با اعلام سازمان لیگ برای باشگاه پرسپولیس نیز اعمال شد ولی به غیر از دو تیم تهرانی، سایر باشگاه باید طبق رویه قبل کار را به سازمان لیگ بسپارند و حق و حقوش‌شان را از این محل دریافت کنند.

در سال‌های اخیر و در حالی که مسئولیت تبلیغات محیطی به صورت کامل با سازمان لیگ بوده، باشگاه‌ها حقوق‌شان را در مقاطعی یا کلاً دریافت نکرده‌اند و یا اینکه ناقص به جیب‌شان رسیده است، موضوعی که همیشه انتقاد باشگاه‌ها را در پی داشته اما همیشه این انتقادات بی‌پاسخ مانده بود. باشگاه‌ها حتی از چون و چرای اجرای تبلیغات محیطی و اینکه طبق چه فرمولی درآمد‌‌ها بین‌‌شان تقسیم می‌شود، بی‌اطلاع بودند.

پیش‌تر گفته می‌شد حق باشگاه‌ها از تبلیغات محیطی 80 درصد است، 10 درصد به فدراسیون فوتبال خواهد رسید و 10 درصد دیگر نیز بین هیئت‌های فوتبال و سازمان لیگ تقسیم می‌شود ولی اکنون با تغییر رویه در اجرا- حداقل برای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس- درصد سهم‌ها نیز دچار تغییر شده است.

تناقض‌ها در این ارتباط تا حدی است که حتی در صحبت‌های صادق درودگر مسئول بازاریابی سازمان لیگ هم نمی‌توان حقیقت را یافت. سازمان لیگ اعلام کرده بود که کارگزاران این دو باشگاه باید صددرصد ضمانت‌های لازم را برای پرداخت‌ها تا روز دوشنبه گذشته صادر ارائه دهند در غیر اینصورت روند تبلیغات محیطی طبق اعلام عضو هیئت رئیسه سازمان لیگ و البته سخنگوی فدراسیون فوتبال باید به حالت قبل بازگردد. با این حال سازمان بازرسی کل کشور به عنوان یک مرجع قانونی در تاریخ اول آذر اعلام کرد که کارگزار‌ان باشگاه‌ها باید 25 درصد ضمانت بدهند و طبیعتاً فرصت لازم نیز برای این کار را خواهند داشت. این یعنی یک تناقض دیگر؛ سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال تاریخی را با شرایطی خاص در نظر می‌گیرند و به نوعی اولتیماتوم می‌دهند ولی سازمان بازرسی این موضوع را رد و درصد ضمانت و نوع آن را بر اساس قانون اعلام می‌کند.

از سویی دیگر باید این سؤال مطرح شود که طبق چه سازوکاری سازمان لیگ فقط به دو باشگاه مجوز اجرای تبلیغات محیطی را به صورت اختصاصی داده است و چرا دیگر باشگاه‌ها از این امتیاز ویژه بی‌بهره مانده‌اند؟ چرا باشگاه‌هایی که با طرح واگذاری تبلیغات محیطی موافق بودند سرشان از این ماجرا بی‌کلاه ماند و باید طبق رویه قبل و البته با درصد کمتری کار را به سازمان لیگ بسپارند؟ شاید در این میان بحث هواداری تیم‌ها مطرح شود که استقلال و پرسپولیس شرایط خاصی را در این حوزه دارند ولی به طور مثال تراکتور که از باشگاه‌های پرطرفدار ایران و آسیا به حساب می‌آید رسماً خواهان اجرای تبلیغات محیطی شده بود ولی در نهایت این باشگاه نیز به آن دست پیدا نکرد.

در این آشفته‌بازار تبلیغات محیطی که نه قاعده دارد و نه قانون، هرکس ساز خودش را می‌زند. بازار شامی که از هر طرف آن صدای فریاد «آتش زدم به مالم» گوش فلک را کَر کرده ولی گوش شنوایی برای مهار این آتش‌سوزی بزرگ وجود ندارد. صادق درودگر شاید تنها مرجعی است که دراین باره چندین بار اظهارنظر کرده ولی حرف‌های او به عنوان عضو هیئت رئیسه در برخلاف آن چیزی شد که سازمان بازرسی اعلام کرد.

سازمان لیگ با وجود اینکه در حوزه تبلیغات محیطی چندین سال سابقه انتقاد و اعتراض و دعوا حتی در محاکم قانونی را دارد اما باز هم حاضر نیست شفاف‌سازی کند. معادله تبلیغات محیطی، مجهول بزرگی دارد که باید حل شود ولی مجموعه فوتبال ایران با این رویه مثل دانش‌آموزی است که قصد ترک تحصیل دارد و بی اعتنا به پیدا کردن X، به فکر گرفتن تجدید و مشروطی است.

سازمان لیگ که اکنون از باشگاه‌ها ضمانت می‌خواهد خودش چه ضمانتی به تیم‌ها داده بود؟ چرا هیچ شفاف‌سازی در مورد سال‌های گذشته که کار دست سازمان لیگ بود، نمی‌شود؟ سازمان لیگ در آن زمان چه تضمینی به باشگاه‌ها داده بود و چگونه بود که همیشه باشگاه‌ها در ماجرای تبلیغات محیطی بدهکار بودند؟ چرا سازمان لیگ یک بار برای همیشه درباره سازوکار سال‌های گذشته توضیح نمی‌دهد و نمی‌گوید مبنای کار چه بوده است؟ چرا همه چیز در این ماجرا مبهم، تاریک و گُنگ است؟ مگر چه اتفاقاتی رخ داده که شفاف‌سازی انجام نمی‌شود؟