«پپ گواردیولا» در آخرین فصل حضورش روی نیمکت بارسلونا در سال 2012 گفت: «این وضعیت همیشه دوام نمی‌آورد؛ دیر یا زود بردهای ما متوقف خواهد شد و آن موقع باید ببینیم به چیزی که هستیم و نوع بازی که انجام می‌دهیم با تمام وجود ایمان داریم یا خیر.»

سپهر ستاری: بارسلونا در آن مقطع عادت به پیروزی داشت؛ طی چهار سال مربیگری گواردیولا آنها 14 جام از 18 جام ممکن را به دست آوردند که شامل سه قهرمانی لالیگا و دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا بود. چهره‌های نزدیک به آبی‌اناری‌ها، به چنین موفقیتی با تیمی از محصولات آکادمی باشگاه افتخار می‌کردند. به خصوص زمانی که آنها فوتبال را با سبکی جذاب به نمایش می‌گذاشتند؛ سبکی که اعتقاد داشتند ریشه در DNA منحصر بفردشان دارد!

حالا با گذشت تقریباً یک دهه پس از آن روزها منصفانه است که بگوییم موفقیت‌های بلوگرانا در ایستگاه «توقف» سکنی گزیده. آخرین قهرمانی اروپایی بارسا در سال 2015 به دست آمد و این تیم در دو فصل گذشته فقط یک عنوان قهرمانی «کوپا دل‌ری» را به دست آورده! مسئله بزرگ‌تر در «نیوکمپ» اما این است که پیش‌بینی گواردیولا صحیح بود و «ایمان به چیزی که هستیم و ایمان به نوع بازی که انجام می‌دهیم» به طور کامل از بین رفته است.

بدهی باشگاه از سقف 1.3 میلیارد یورو عبور کرده اما فاکتوری که برای بسیاری از اعضای خانواده بارسلونا دردناک‌تر بوده؛ دیدن بی‌اعتمادی باشگاه به چیزی است که آن را خاص کرده بود! این تیم نه تنها دیگر نمی‌تواند با بزرگان اروپا رقابت کند بلکه در خطر از دست دادن هویت منحصر بفردش نیز قرار دارد.

باشگاه کاتالانی برای دهه‌ها متعهد به پرورش بازیکنان جوان بود و استعداد را بر قدرت بدنی ترجیح می‌داد. در دوران سرمربیگری «یوهان کرویف» بین سال‌های 1988 تا 1996، ‌ارتباط بین تیم‌های پایه و تیم اصلی نیز مستحکم‌تر از همیشه شد. این ارتباط تنگاتنگ در زمان مربیان دیگر همانند «لوییز فان‌خال»، «فرانک ریکارد» و «پپ گواردیولا» نیز تداوم یافت. به عنوان مثال پپ کسی بود که «سرخی روبرتو» 19 ساله را برای اولین بار در ورزشگاه «سانتیاگو برنابئو» و جدال نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا مقابل رئال مادرید به میدان فرستاد! «سرخی سامپر» نیز یکی دیگر از بازیکنانی بود که در 18 سالگی از سوی گواردیولا به تیم اصلی فراخوانده شد تا با ستارگانی همچون «لیونل مسی»، «آندرس اینیستا» و «ژاوی هرناندس» تمرین کند. سامپر در همین خصوص می‌گوید: «به طور کلی انتقال از تیم جوانان به تیم اصلی چندان دشوار نبود چرا که ما به مدت یک دهه خودمان را برای آن آماده می‌کردیم.»

او تنها یکی از اعضای نسل بااستعداد لاماسیا بود که در فصل 14-2013 با مربیگری هم‌تیمی سابق گواردیولا یعنی «اوزبیو ساکریستن» موفق به کسب عنوان قهرمانی دسته دوم اسپانیا و صعود به لالیگا شد. با این حال هیچ یک از اعضای آن تیم مثل «ساندرو رامیرز» مهاجم فعلی باشگاه ختافه، «سرخی گومز» مدافع اسپانیول یا «ژوردی ماسیپ» دروازه‌بان وایادلید نتوانستند به تیم اصلی برسند. بارسلونا آن زمان تیم اصلی شگفت‌انگیزی داشت که در تابستان 2014 «لوئیس سوارس»، «مارک آندره ترشتگن» و «ایوان راکیتیچ» را نیز به ترکیبش افزود و فصل بعدتر هم با هدایت «لوئیس انریکه» به سه‌گانه قهرمانی در لالیگا، لیگ قهرمانان اروپا و کوپا دل‌ری دست یافت.

جذب ستارگان فوق‌ستاره‌های بین‎المللی هم بخشی دیگر از DNA بارسلونا بود؛ حتی در زمان کرویف هم «دیگو مارادونا»، «رونالد کومان» و «هریستو استویچکوف» پا به تیم رویایی سال 1992 گذاشتند. نگرانی اصلی کسانی که به فلسفه حضور جوانان در باشگاه اعتقاد داشتند، به خاطر خرید بازیکنان متوسط یا بی‌کیفیت همانند «آندره گومز»، «پاکو آلکاسر»، «الکس ویدال»، «پائولینیو»، «یری مینا» یا «داگلاس» بود که جاهای خالی ترکیب را پر می‌کردند! در واقع اکثر این نفرات برای درک چیزی که در محیطِ تاکتیکی و منحصر بفرد بارسلونا نیاز است، دست‌وپا می‌زدند و ضمناً جای بازیکنان جوان‌تری که آمادگی حضور در ترکیب داشتند را نیز تنگ می‌نمودند!

با وجود هزینه بیش از 800 میلیون یورویی برای جذب نفرات جدید، ترکیب اصلی بارسلونا نه تنها بهبود نیافته بلکه بین حضور «سرخی روبرتو» در سال 2011 و «آنسو فاتی» در سال 2019، هیچ بازیکنی هم از آکادمی به ترکیب اصلی تیم نرسیده است! کسانی که آن زمان در تیم‌های پایه بارسلونا مشغول فعالیت بودند، عدم حضور بازیکنان بااستعداد در لاماسیا را تکذیب می‌کنند و این بدین معناست که کار در رده‌های بالاتر دچار اشکالی مهلک شده است.

«فرانسیسکو خاویر گارسیا پیمنتا» این موضوع را بهتر از همه می‌داند؛ چهره‌ای که از اواسط دهه 90 با نظر کرویف به لاماسیا آمد و در رده‌های سنی مختلف بارسلونا مربیگری کرد. او در همین خصوص می‌گوید: «نسلی که در سال 2014 قهرمان لیگ جوانان یوفا شد، نسل بسیار خوبی بود ولی هیچکدام از آن بازیکنان به تیم اصلی نرسیدند و فقط مونیر الحدادی، بازیکن فعلی سویا توانست بیش از چند بار برای بلوگرانا به میدان برود. من مربی نسل متولد 2000-1999 نیز بودم و سه سال قبل هم قهرمان لیگ جوانان یوفا شدیم و بسیاری از نفرات آن تیم هم می‌توانستند به تیم اصلی برسند ولی به هیچکدام فرصت لازم داده نشد!»

بارسا پول زیادی برای خریدهایی همچون «عثمان دمبله»، «فیلیپ کوتینیو» و «آنتوان گریزمان» هزینه نمود ولی نه آنها و نه هیچکدام از آن همه بازیکن متوسطی که جذب شدند، نتواستند در محیط بارسلونا خودشان را آنطور که بایدوشاید نشان دهند. دلیل این موضوع این‌ست که اگر شما از کودکی عادت به بازی در بارسا نداشته باشید، ورود به این تیم برای شما با سختی‌های زیادی همراه خواهد بود. شما می‌توانید بازیکن بسیار خوبی باشید اما درک فلسفه بارسا و ارائه بازی زیبا بر اساس استانداردهای این باشگاه قطعاً زمان‌بر و دشوار است.